فعالان مدنی مناطق قومی و اتنیکی که به کارکرد شوراها نگرش خوشبینانهای دارند، در وجود شوراهای شهر و روستا نوعی “خودگردانی” و “پارلمان محلی” میبینند. این ارگان از این جهت اهمیت دارد که در مناطق قومی کشور استاندار، فرماندار و روسای سایر ادارات توسط دولت انتصاب میشوند ولی تعیین شهرداران از طرف شوراهاست. شاید به همین دلیل، انتخابات شوراها در مناطق قومی “شور خاصی” دارد.
برای مثال در استان گلستان سالهاست گروهی به نام “یاشولیها” (ریش سفیدان ترکمن) وارد کارزار انتخابات شوراها شدهاند که لیست آنها در یک دوره انتخابات شورای شهر و روستا، اکثریت آرا را نصیب خود کرد. شورای شهر گنبدکاووس هم شهردار را از میان مدیران بومی انتخاب کرد. انتظار میرود در دوره پنجم، فهرست این گروه در گنبدکاووس و دیگر نقاط استان در انتخابات شهر و روستا موفق شوند.
نکته مهمی که کارشناسان تاکید میکنند، این است که همزمانی انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری باعث مشارکت بیشتر رایدهندگان میشود.